BİLMENİZ GEREKENLER
1- Niçin aşılanmalısınız?
Grip çok bulaşıcı bir hastalıktır.
Etkeni enfekte insanlardan diğer insanlara öksürme veya hapşırmayla bulaşan grip virüsüdür. Aynı belirtilere neden olan ve yanlışlıkla grip zannedilen başka hastalıklar da vardır. Ancak sadece grip virüsünün neden olduğu hastalık griptir. Her yaşta insan gribe yakalanabilir.
Gripte:
.ateş .boğaz ağrısı .öksürük .baş ağrısı
.halsizlik .soğuk algınlığı .kas ağrıları
olabilir.
Birçok kişi grip olduğunda birkaç gün sürer, fakat bazılarında hastalık ağırlaşır. Zatürreye neden olabilir ve kalp ve solunum sistemi hastalığı olanlarda tehlikeli olabilir. Çocuklarda yüksek ateş ve havale geçirmeye neden olabilir. Grip aşısı gribi önleyebilir.
2-Grip aşısı
Gribe neden olan virüsler devamlı değişmektedir. Bu nedenle grip aşısı her yıl güncelleşir ve her yıl tekrar aşılanma önerilir. Korunma aşıdan yaklaşık 2 hafta sonra gelişir ve bir yıla kadar sürebilir.
Grip aşılı insanlar da grip olabilirler ancak aşı olmayanlara göre daha hafif geçirirler. Grip aşısı pnömokok aşısı ve diğer aşılarla aynı zamanda yapılabilir.
3-Kim grip aşısı olmalıdır?
Ciddi grip komplikasyonlarına aday risk altındaki 6 aylıktan daha büyük kişilere ve bunlarla yakın temas içinde olanlara (bütün ev halkı dahil) aşı yapılmalıdır.
Ciddi grip komplikasyonu riski bulunan kişiler:
• 65 yaş üzerindeki herkes.
• Kronik hastalıkları olan kişileri barından uzun süreli bakım kurumlarının sakinleri.
• Kalp hastalığı -böbrek hastalığı -akciğer hastalığı -şeker hastalığı gibi metabolik hastalığı -astım -kansızlık ve diğer kan hastalıkları gibi ciddi uzun süreli sağlık problemi olan herkes.
• Solunum problemlerine neden olabilecek kas ve sinir hastalıkları (havale geçirme ve ciddi serebral palsi gibi)olan kişiler.
• Aşağıdaki nedenlerle bağışıklık sistemi zayıflamış herkes:
- HIV / AIDS veya bağışıklık sistemini etkileyen diğer hastalıklar
- Steroidler gibi ilaçlarla uzun süreli tedavi
- x – ray veya ilaçlarla kanser tedavisi
• 6 ayda 18 yaş arasında ki uzun süreli aspirin tedavisi alanlar (bunlar gribe yakalanırlarsa Reye Sendromu gelişebilir)
• Grip mevsiminde gebe olacak kadınlar
• 6-59 aylar arasındaki bütün çocuklar
Ciddi grip riski altındakilere grip bulaştırabilecek kişiler:
• 0-5 yaş arasındaki bebeklerin ev halkı ve ev dışında bakımlarını üstlenen kişiler
• Doktorlar, hemşireler, ciddi grip riski altındaki kişilerle yakın temasta olan kişiler ve bunların
• aile bireyleri
Grip aşısı 50-64 yaş arasındaki erişkinlere ve gribe yakalanma riskini azaltmak isteyen herkese de önerilmektedir.
Diğer grip aşısı yapılması düşünülebilecek kişiler:
• Özelikli toplum hizmeti sağlayan kişiler
• Salgınları önlemek için yurtlarda ve diğer kalabalık yerlerde yaşayanlar
• Güney yarımküreye Nisan ve Eylül ayları arasında seyahat edecek grip komplikasyonları için yüksek risk altındaki kişiler, herhangi bir zamanda tropikal bölgelere gidecekler ve herhangi bir zamanda turist grupları içinde geziye katılacak kişiler
4- Ne zaman grip aşısı olmalıyım?
Aşı olmak için en iyi zaman Ekim ve Kasım aylarıdır. Grip salgınları en çok Şubat ayında fakat Kasım – Mayıs ayları arasında her zaman olabildiğinden birçok yıl Aralık ayında ve sonrasında da yapılsa aşı koruyuculuk sağlayabilir. Bazı kişilere aşı Ekimde veya daha erken yapılmalıdır:
• 50 yaş ve daha yaşlı kişiler
• Grip ve komplikasyonları için yüksek risk altındaki daha küçük yaşlardaki (6-59 ay arasındaki çocuklar dahil ) kişiler,
• bu kişilerin ev halkı,
• sağlık çalışanları
• ilk kez aşı olacak 9 yaş altındaki çocuklar.
Gripten korunmak için birçok kişiye her yıl yalnız 1 doz aşı yapılması yeterlidir. 9 yaş altındaki ilk kez grip aşısı yapılacak çocuklar 2 kez aşı olmalıdır. İnaktif aşıda bu dozlar 1 ay ara ile verilmelidir.
5- Bazı kişiler grip aşısı olmadan bir doktora danışmalıdır.
Bazı kişiler inaktif grip aşısı olmamalıdır veya olmak için bir süre beklemelidir.
• Doktorunuza şimdiye kadar geçirmiş olduğunuz ciddi (hayatı tehdit eden ) bir alerji öykünüz varsa söyleyiniz. Grip aşısına karşı allerjik reaksiyon nadirdir.
- Grip aşısı yumurtalarda üretildiği için yumurtaya karşı allerjisi olanlar aşı olmamalıdır.
- Daha önce herhangi bir aşı bileşenine karşı ciddi allerji öyküsü de aşı yapılmaması için nedendir.
-Daha önceki bir grip aşısı dozuna karşı ciddi bir allerjik reaksiyon geçirdiyseniz bunu doktorunuza
söyleyiniz.
• Guillain-Barre Sendromu (ciddi bir felç hastalığı, GBS de denmektedir) öykünüz varsa grip aşısı olmadan önce bir doktorla konuşun.
• Aşı tarihinde orta veya ağır derecede hastalığınız varsa grip aşısı olmadan önce iyileşmenizi bekleyin. Doktorunuz veya hemşirenizle aşı şemanızı yeniden düzenlemek için konuşun. Hafif hastalıklar genellikle aşıya engel olmaz.
6- Grip aşısının riskleri nelerdir?
Her zaman, bir aşının ilaçlara benzer şekilde şiddetli allerjik reaksiyonlar gibi ciddi problemlere neden olabileceği bilinmelidir. Ancak bir aşının ciddi yan etkilere veya ölüme neden olma riski oldukça düşüktür.
Grip aşısı olan hemen herkesin aşıyla ilgili hiçbir ciddi problemi olmamıştır. İnaktif aşının içindeki virüsler ölüdür, bu nedenle aşıya bağlı grip olmanız mümkün değildir.
Hafif problemler:
• . Aşı yapılan yerde ağrı, kızarıklık veya şişme
• . Ateş
• . Diğer bölgelerde ağrılar
• Bu problemler olursa genellikle aşının yapılmasından hemen sonra başlar ve 1-2 gün sürer
Şiddetli problemler :
• .Hayatı tehdit eden allerjik reaksiyonlar çok nadirdir. Eğer bunlar olursa aşıdan sonraki birkaç dakika ile birkaç saat arasında olur.
7-Orta veya şiddetli bir reaksiyonda neler olur ve neler yapılmalıdır?
Nelere bakmam gerekir?
• Yüksek ateş veya davranış değişikliği gibi olağan olmayan bir durum var mı, bakın.
• Şiddetli allerjik reaksiyonun bulguları solunum sıkıntısı, seste boğukluk veya wheezing, deride kabarıklıklar, solukluk, halsizlik, çarpıntı veya baş dönmesi olabilir.
• Bir doktor çağırın veya hemen aşı yapılan kişiyi doktora götürün.
• Doktorunuza ne olduğunu, ne zaman olduğunu ve aşının zamanını söyleyin.